ریزشهای دنبالهدار در بازار دلار / معاملات فردایی برای بازار ارزی کشور سم است
- ریزشهای دنبالهدار در بازار دلار / معاملات فردایی برای بازار ارزی کشور سم است
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ فراز و نشیب‌های اخیر در بازار ارز و طرح شائبه دخالت بانک مرکزی برای جلوگیری از کاهش نرخ ارز در هفته‌های اخیر، حواشی متعددی به دنبال داشت و دست آخر، بانک مرکزی با صدور اطلاعیه‌ای بر استمرار روند نزولی نرخ ارز تأکید کرد.در این اطلاعیه آمده است: «برخی در صدد جبران زیان ناشی از فروکش کردن چشمگیر انتظارات منفی در بازار ارز کشور و متعاقبا سایر بازار‌ها هستند. اما می‌توان تأکید کرد که روند نزولی شکل گرفته و ثبات در بازار‌های دارایی با وجود مقاومت‌ها، تداوم خواهد داشت.»
در بخش دیگری آمده: «نهاد‌های مسئول باید گروه‌هایی را که سعی دارند با ایجاد شایعات و القائات، نگذارند کام مردم از ایجاد فضای باثبات در اقتصاد کشور شیرین شود را شناسایی کنند.»
بر اساس آنچه مطرح شد، بانک مرکزی تلویحاً خود را از اتهام افزایش عامدانه نرخ ارز مبرا دانسته و با پیش‌بینی کاهش ریسک‌های غیراقتصادی، به مقاومت بازیگران مخرب بازار ارز در برابر کاهش قیمت‌ها اشاره کرد. سیاست‌گذار حوزه ارزی همچنین شناسایی گروه‌هایی که بر آشفتگی اقتصاد کشور تمرکز دارند را ضروری دانسته و آورده است: «بانک مرکزی انتظار دارد تا نهاد‌های مسئول، در پی شناسایی و معرفی گروه‌هایی باشند که با ایجاد این شایعات و القائات در تلاش هستند تا نگذارند کام مردم از ایجاد فضای باثبات در اقتصاد کشور شیرین شود.»
مواضع اخیر بانک مرکزی درباره ضرورت برخورد و مقابله با دلالان بازار فردایی و شبانه ارز، می‌تواند سیگنالی مهمی برای 2 گروه از مخاطبان این اطلاعیه باشد؛ هم از جهت ضرورت شدت یافتن برخورد‌های نهاد‌های مسئول با دلالان و سوداگران و هم از جهت انتظار دلالان ارزی برای تنگ‌تر شدن حلقه محاصره و افزایش ریسک اقدامات مخربشان.
بازار فردایی سم است
در این رابطه، محمود بهمنی؛ رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی نیز اخیراً مقابله با دلالان ارزی و بازار معاملات فردایی را ضروری دانست و اظهار داشت: «این بازار صرفاً موج افزایش قیمت را ایجاد می‌کند. در شرایط کنونی بازار معاملات فردایی برای بازار ارز کشور، یک سم محسوب می‌شود.»
از طرفی، ولی الله سیف؛ رئیس‌کل سابق بانک مرکزی نیز در یادداشتی خطاب عبدالناصر همتی اظهار داشت: «بانک مرکزی باید با اختیارات کامل، اعتماد به نفس و اطمینان از حمایت‌های حاکمیت به شیوه مناسب در بازار‌های فردایی ورود کرده و سعی کند در عمل کنترل آن‌ها را به دست گیرد.»همچنین کامران ندری؛ اقتصاددان و عضو سابق پژوهشکده پولی و بانکی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو گفت: معاملات فردایی در واقع نوعی قمار روی نرخ ارز است که نمی‌توان اثرات مثبتی از آن بر روی اقتصاد عنوان کرد. اصولا کسانی که اقدام به معاملات فردایی می‌کنند براساس پیش بینی‌های خود دست به چنین کاری می‌زنند. با توجه به اینکه پیش بینی نرخ ارز در بلند مدت کار سختی است بنابراین معامله کنندگان ارز فردایی نرخ ارز را برای یک روز آینده قیمت گذاری می‌کنند
این استاد دانشگاه افزود: با اینکه درایران مشخص نیست که معامله کنندگان فردایی چه کسانی هستند و چگونه فعالیت می‌کنند و سایت‌هایی که معاملات فردایی را باز نشرمی کردند هم تعطیل شده و جلوی آن‌ها گرفته شده و اصولا هیچ سایت داخلی نرخ معاملات فردایی را ذکر و باز نشر نمی‌کند، اما بازار کار خود را می‌کنند. بازار معاملات فردایی هم در خفا نشان داده که تابع دستورات دولتی نیست و دولت نتوانسته معاملات فردایی را کنترل کند.
ندری اضافه کرد: معامله کنندگان ارز فردایی هم افراد حرفه‌ای هستند و هم اطلاعاتی به آن‌ها داده می‌شود چرا که بر پایه شانس بر سر مبالغ سنگین معامله نمی‌کنند، اما اینکه اطلاعات ارزی از کجا به دست آن‌ها می‌رسد چندان مشخص نیست.
گفتنی است، در شرایطی که با استمرار تحریم‌ها و درگیری با پیامد‌های جولان ویروس کووید-19، حفظ ارزش پول ملی اهمیت مضاعفی پیدا کرده و اهمیت کنترل نرخ ارز، در برقراری ثبات و تعادل بازار اغلب کالا‌های سرمایه‌ای و مصرفی بر کسی پوشیده نیست، بررسی تحولات بازار ارز در هفته‌های اخیر حاکی از تقویت ارزش ریال است.
در پایان معاملات روز چهارشنبه پنجم آذرماه، هر دلار آمریکا در بازار آزاد تا 24 هزار و 970 تومان کاهش یافت. همچنین یوروی اروپا 29 هزار و 720 تومان قیمت خورد که این نرخ‌ها فاصله معناداری با نرخ ارز در صرافی ملی ندارند.
در بازار طلا و سکه نیز، هر گرم طلای 18 عیار با کاهش 14 هزار تومانی نسبت به روز قبل، 1 میلیون و 52 هزار تومان قیمت‌گذاری شد و هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با کاهش 360 هزار تومانی، 11 میلیون و 40 هزار تومان قیمت خورد.
لزوم برخورد با عوامل داخلی معاملات فردایی
کارشناسان چشم‌انداز کاهش تدریجی و منطقی نرخ ارز و افزایش مقابله با سوداگری در بازار ارز را از اصلی‌ترین عوامل انقباض تحریکات و در نهایت خروج سوداگران از جریان معاملات ارز می‌دانند. اما آنچه که مسلم است ثبات بخشی به بازار ارز نیازمند ورود و برخورد همه‌ی دستگاه‌های مسئول و نهاد‌های نظارتی و امنیتی با اخلالگران این بازار اثر گذار در شرایط اقتصادی است. به ویژه معامله گران بازار فردایی دلار که با تحریک افکار عمومی سعی دارند تا از افزایش نرخ ارز سودجویی کنند و البته به نظر می‌رسد با توجه به هشدار‌های کارشناسان و شواهد موجود عواملی در داخل نیز با آن‌ها همکاری می‌کنند.